Міне, телефонға тәуелділікті азайтудың 10 стратегиясы. Әрбір тармақты және оны балаларға қалай қолдануға болатынын төменнен толығырақ оқи аласыз.
- Үлгі көрсетіңіз
- Ашық күтілімдер мен тұрақты ережелер орнатыңыз
- Күнделікті экран уақытын шектеңіз
- Ұйқыға дейін кемінде 1 сағат бұрын телефонды өшіру
- Шынайы өмірдегі белсенділікті арттыру
- Қолданбалар хабарламаларын барынша өшіру
- Телефон пайдалануға болмайтын уақыттар мен орындарды бекіту
- Нағыз өмірлік қарым-қатынастарды бірінші орынға қою
- Қауіптерін түсіну
- Альтернативтер ұсыну
“Телефонға тәуелділік” немесе “экранға тәуелділік” сияқты сөз тіркестері кейбіреулерге тым қорқынышты болып көрінуі мүмкін, бірақ кез келген іс-әрекет адам өмірінің басқа салаларына теріс әсер ете бастаса, бұл нағыз тәуелділікке айналуы мүмкін. Балаларымызбен “телефонды қой да кешкі асты іш” деген дау-дамайға тап болған ата-аналар үшін бұл ой аса мазасыз болуы мүмкін.
Абырой болғанда, бұл қауіптің алдын алуға көмектесетін көптеген құралдар бар және олар экранның пайдалы жақтарын сақтап, зияндарынан қорғай алады.
1. Үлгі көрсетіңіз
Балаларымызға көрсеткен үлгі өте маңызды. Егер біз оларға экран уақытына қатаң шектеу қойсақ, бірақ өзіміз үнемі телефон қарап отырсақ, олар біздің айтқанымыздан емес, істегенімізден үлгі алады. Бұл сіз үшін де күрделі мәселе болса, төмендегі кеңестерді өз телефоныңызға қатысты да қолданып көріңіз.
2. Ашық күтілімдер мен тұрақты ережелер
Балаларыңызбен экран уақыты туралы ашық сөйлесіңіз. Сіз не деп есептейсіз – олар не деп есептейді? Қандай шектеулер болатынын бірге шешіңіз. Егер қатаң ережелерді сақтау қиын болса, оларды жеңілдетіңіз.
3. Күнделікті экран уақытына шектеу қою
Әр отбасы үшін экран уақыты әртүрлі болуы мүмкін. Бұл қалыпты жағдай. Ең бастысы – баланың басқа маңызды істерге (үй тапсырмасы, далада ойнау, ұйқы, т.б.) уақыты жету керек.
4. Ұйқыға дейін 1 сағат бұрын телефонды өшіру
Бұл кеңес түсінікті: экранның ұйқы сапасына әсері бар. Телефонды күнделікті әдеттерден алыстату – оның өміріңіздің негізгі бөлігіне айналып кетуінен қорғайды.
5. Шынайы өмірдегі белсенділіктерді арттыру
Балаларыңызды үйірмелерге, достармен кездесулерге, отбасылық уақытқа, далада ойнауға ынталандырыңыз – бұл бәрі экранға тәуелді болмайтын нақты өмірдегі қызығушылықтарды дамытады.
6. Қолданбалар хабарламаларын өшіру
Көптеген қолданбалар, әсіресе әлеуметтік желілер мен ойындар, хабарламаларды тәуелділік туғызу үшін пайдаланады. Балаңызбен бұл туралы сөйлесіп, олармен бірге хабарламаларды өшіріп көріңіз.
7. Телефон пайдалануға болмайтын уақыттар мен орындар
Дұрыс әдеттерді қалыптастыру үшін нақты ережелер қажет. Көптеген отбасылар ас ішу кезінде телефонға тыйым салады. Сондай-ақ, түнде телефонды баланың бөлмесінен тыс жерде зарядтауға қою – кең тараған тәжірибе.
8. Нағыз өмірлік қарым-қатынастарды бірінші орынға қою
Тәуелділік – назарды экранға аудару. Бұған қарсы күресудің бір жолы – шынайы қарым-қатынасты бірінші орынға қою:
а) біреумен сөйлесіп тұрғанда телефонға жауап бермеу
б) біреу сізбен сөйлесіп тұрғанда экранға үңілмеу
в) экранды емес, нақты өмірді бірінші қою
9. Қауіптерді түсіну
Экран тәуелділігінің шынайы өмірге әсері бар екенін түсіну – өзін-өзі бақылауға көмектеседі. Бұл туралы балаңызбен сөйлесіңіз, отбасылық ережелерді түсіндіру кезінде де бұл әңгімелер орынды.
10. Альтернативтер ұсыну
Жаман әдетпен күрестің ең тиімді жолы – жақсы әдетті қалыптастыру. Балаңыз қай кезде экранға “жабысып” қалатынын байқаңыз – содан кейін сол уақытта оны ауыстыратын бір әрекет ұсыныңыз. Мысалы:
- Тұрақты кітап оқу уақыты
- Туыстарға қоңырау шалу
Бірге фильм көру (иә, бұл да экран, бірақ бұл бірге өткізілетін, басқаруға болатын уақыт)
Kidslox сияқты экран уақытын бақылау құралдары телефонды бір сәтте өшіруге мүмкіндік береді, бірақ тәуелділікпен күресу үшін нақты жоспар қажет болуы мүмкін. Жоғарыда айтылған кеңестерді бастапқы қадам ретінде пайдаланыңыз. Балаңызға не көмектескенін бізге support@kidslox.com мекенжайына жазыңыз – бізге қызық!